Troostkaart bij overlijden

Als iemand overlijdt, willen vrienden, familie en kennissen graag hun medeleven tonen en steun bieden. Een troostkaart, ook wel condoleancekaart genoemd, is een waardevol middel om nabestaanden te laten weten dat je aan ze denkt. Het schrijven en versturen van zo’n kaart is een klein gebaar met een groot effect. Toch worstelen veel mensen met vragen als:
Wat schrijf je op een troostkaart bij overlijden?
Waar vind je bijzondere troostkaarten?
En wanneer stuur je zo’n kaart?

Ik help je graag verder met het beantwoorden van deze en andere veelgestelde vragen. Heb je inspiratie nodig? Ik deel praktische tips en voorbeelden voor oprechte, passende teksten. Of je nu voor het eerst een troostkaart stuurt of op zoek bent naar nieuwe ideeën, ik ben er om je een stapje verder te helpen.

Wat is een troostkaart bij overlijden?

Een troostkaart is een kaart om mee te leven en troost te bieden. Het is een speciale kaart waarmee je iemand in rouw laat weten dat je aan hem of haar denkt. Zo’n kaart kan direct na een overlijden worden verstuurd, maar ook later tijdens het rouwproces of op bijzondere momenten. Met een troostkaart geef je steun, toon je empathie en bied je erkenning aan iemand die verdriet heeft. Dit helpt om het zware verlies iets draaglijker te maken. Troostkaarten worden vaak bewaard als tastbare herinnering en bewijs van betrokkenheid.

Uit onderzoek van het CBS blijkt dat ruim 85% van de Nederlanders het ontvangen van kaarten rondom een overlijden als waardevol ervaart. Ondanks digitalisering blijven troostkaarten populair, vooral als ze persoonlijk, handgemaakt of duurzaam zijn.

Troostkaart of condoleancekaart: is er een verschil?

Hoewel de termen vaak door elkaar gebruikt worden, is er een verschil:

• Condoleancekaart: Wordt meestal binnen enkele dagen na het overlijden gestuurd. De tekst is vaak kort en formeel. Het is bedoeld om direct medeleven te tonen aan de nabestaanden.

• Troostkaart: Een troostkaart kan op elk moment in het rouwproces worden gestuurd. Weken, maanden of zelfs jaren later. Bij troost is een kaart altijd goed. Vaak is de tekst informeler, persoonlijker en gericht op hoop en herinneringen. Troostkaarten kun je krijgen met en zonder tekst. In beide gevallen kun je jouw persoonlijke tekst op de kaart schrijven.

De condoleancekaart is vooral voor het eerste moment na het verlies, de troostkaart voor langdurige steun. De grens tussen beide is soms vaag en hangt vooral af van jouw band met de ontvanger en je intentie. Uiteindelijk is het de actie die telt.

Waarom is het belangrijk om een troostkaart te sturen?

Rouwen is intens en vaak eenzaam. Een troostkaart doorbreekt die eenzaamheid even en herinnert iemand eraan dat hij of zij niet alleen staat. Onderzoeken tonen aan dat een kaart sturen meer betekent dan je vaak denkt:

• Bevestigt het verlies: Je erkent het verdriet van de ander.

• Biedt ruimte voor herinneringen: Nodigt uit om herinneringen en emoties te delen.

• Langdurige steun: De kaart blijft zichtbaar, wordt bewaard en kan jaren later nog troost bieden.

Uit gegevens van uitvaartorganisatie DELA blijkt dat ruim 70% van de ontvangers troostkaarten bewaart. Dit is precies wat ik ook vaak hoor: zo’n kaart is heel dierbaar en helpt in het rouwproces.

Wanneer stuur je een troostkaart?

Je kunt een troostkaart op verschillende momenten sturen:

• Direct na overlijden: Binnen enkele dagen of weken als teken van medeleven.

• Op bijzondere dagen: Verjaardagen, sterfdagen, feestdagen of jubilea waarop het gemis extra voelbaar is.

• Tijdens moeilijke periodes: Wanneer iemand het weer zwaar heeft of moeilijk over het verlies kan praten.

• Na ontmoetingen of herinneringen: Een spontaan kaartje na een herinnering kan veel betekenen.

Ook een onverwachte kaart lang na het overlijden wordt vaak extra gewaardeerd, omdat het laat zien dat iemand niet vergeten is.

Hoe kies je een passende troostkaart?

Een troostkaart kiezen kan lastig zijn, maar deze punten helpen:

1. Persoonlijke relatie: Ken je de ontvanger goed? Kies dan een kaart die qua toon en uitstraling bij jullie past. Warm, ingetogen, luchtig of klassiek. Vind je het toch moeilijk? Een kaart met een mooie bloem doet altijd goed.

2. Stijl en uitstraling: Natuurlijke kleuren, symbolen als vlinders, bloemen of sterren. Kinderen vinden vaak kleurrijke, lieve kaarten troostrijk. Minimalistische kaarten passen bij wie iets eenvoudigs wil.

3. Formaat en materiaal: Een fysieke kaart met envelop geeft extra waarde. Dikker papier met structuur of handgemaakt papier voelt persoonlijker. Bij Grafiquelien gebruik ik mooi stevig, 300 grams biotop papier.

Blanco kaarten geven ruimte voor een eigen tekst. Vooraf bedrukte teksten helpen als je het lastig vindt woorden te vinden. Let ook op geloofsovertuigingen, zodat de kaart respectvol is.

Waar vind je bijzondere troostkaarten?

Online is er veel te vinden: hier bij Grafiquelien zie je kwaliteit in ontwerp en in de kaart. Het zijn duurzame en stijlvolle troostkaarten. Een handgeschreven boodschap op een fysieke kaart wordt vaak veel waardevoller gevonden dan een digitale boodschap.

Welke teksten passen op een troostkaart?

Je hoeft echt geen schrijver of dichter te zijn om een goede troostkaart te schrijven. Deze tips helpen:

• Wees oprecht en authentiek, liever eenvoudig dan cliché.

• Deel, als het passend is, een herinnering aan de overledene.

• Bied steun waar mogelijk en wees daarin concreet.

• Vermijd vage troostwoorden als ‘Het zal wel slijten’ als je dit niet meent.

• Pas religieuze boodschappen aan op de ontvanger.

Voorbeelden:

• ‘Ik denk aan je. Weet dat ik er voor je ben, nu en later.’

• ‘Woorden heb ik even niet. Ik zie je.’

• ‘De herinneringen aan [naam] blijven altijd. Ik hoop dat ze je kracht geven.’

• ‘Als ik iets voor je kan doen, groot of klein, laat het me weten.’ Bij deze laatste vind ik het waardevol om ook iets aan te bieden wat je ook daadwerkelijk waar kunt maken. Kleine gebaren zijn al helemaal goed.

Tips voor het schrijven van een troostkaart

• Do: Wees persoonlijk, eerlijk en empathisch.

• Don’t: Gebruik geen loze clichés of religieuze uitspraken als je geen idee hebt waar je het over hebt.

• Wacht niet met sturen tot je ‘perfecte woorden’ hebt.  Elke boodschap telt.

• Blijf betrokken, ook lang na het overlijden. Schrijf in je agenda de sterfdatum op en stuur tussendoor nog een paar keer een kaart.

Waarom blijven fysieke troostkaarten belangrijk?

Ondanks digitale communicatie blijven papieren troostkaarten populair. Nabestaanden bewaren ze vaak als tastbare steun. De fysieke kaart drukt op een unieke manier uit dat je er bent, iets wat een digitaal bericht moeilijk kan overbrengen.